Aladža džamija (Šarena džamija, džamija Hasana Nazira) je izgrađena 1549. godine u Foči te je spadala u kategoriju većih džamija i prva je džamija u Bosni i Hercegovini izgrađena u klasičnom osmanskom stilu. Gradio ju je bliski saradnik Mimar Sinana i njena najveća vrijednost je što su sve kasnije džamije građene oslanjajući se na ideju Aladža džamije. Aladža je uvrštena u kulturnu baštinu  Bosne i Hercegovine i na listu spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u.

Aladža džamija predstavljala je jedno od najznačajnijih graditeljskih ostvarenja i bila je jedan od najbolje proporcioniranih objekata, objekat koji je imao izvorno sačuvane unutarnje dekoracije, kojem se od početka pripisivala izuzetno velika simbolička vrijednost. Cjelina je bila izuzetno vrijedna, bili su sačuvani šadrvan, dio ogradnog zida i kasnije sagrađena česma u avlijskom zidu.

Aladža je minirana 2. avgusta 1992. godine, a fragmenti preostali iza eksplozije razbacani su po različitim lokacijama oko grada, neki delovi su zatrpani zemljom na gradskim smetlištima. Od aprila do juna 1992. godine u Foči su porušene sve džamije.

Ponovna izgradnja Aladža džamije ozvaničena je u martu 2014. godine, potpisivanjem protokola između Generalne direkcije vakufa Turske i Vakufske direkcije u Bosni i Hercegovini. Kamen temeljac za njenu obnovu postavljen je 30. maja iste godine.

Unutar kompleksa izgrađen je i muzejski objekt, imamski stan, šadrvan i turbe, a u okviru vanjskog uređenja bit će izvršena i restauracija i sanacija postojećih mezara koji se nalaze unutar kompleksa.

Za unutrašnju dekoraciju džamije korištene su i zlatne sveske, odnosno zlatni listovi, na isti način kako je izvorno bila oslikana Aladža.

Projekt ponovne izgradnje Aladža džamije uradila je firma Delta 3 Infinitet Mostar uz nadzor i kontrolu Amira Pašića. Radove su izvodile firma “Sama Insaat“ iz Burse, “Bišina” iz Mostara i “Karadrvo” iz Fojnice, a nadzor nad izvođenjem radova vršila je firma “Arhi plus” iz Mostara.

Projekt ponovne gradnje džamije podržala je i Ambasada Sjedinjenih Država u Bosni i Hercegovini, koja je osigurala finansijska sredstva za izradu projektne dokumentacije i za izradu mihraba i oni su prvi donatori ponovne izgradnje Aladža džamije.

Foto: Istorijska slika prve Aladže

Pesmu fočanskoj ljepotici ispevao je veliki BH umjetnik Božo Vrećo.